Józef Wybicki

"O co walczycie?

A czy to istotne o co? Walczymy i to jest najważniejsze – powód zawsze się znajdzie. Widzisz mój drogi, przemoc pasuje do każdej Ideologii – zawsze pojawią się tacy, którzy będą umieli pięknie ją wytłumaczyć. Nie pytaj więc, o co walczymy – raczej po co? A jeśli już musisz wiedzieć, to wiedz, że dla wprawy. Przynajmniej będziemy gotowi, kiedy nadejdzie właściwa pora…„Bogowie grają w kości i nie pytają wcale czy chcesz przyłączyć się do gry [...] Bogowie kpią sobie z twojego poukładanego życia [...] nie przejmują się zbytnio ani naszymi planami na przyszłość ani oczekiwaniami. Gdzieś we wszechświecie rzucają kości i przypadkiem wypada twoja kolej. I odtąd zwyciężyć lub przegrać – to tylko kwestia szczęścia.”68 A czymże jest szczęście dla tego, kto się zbuntował – swobodą? Bzdura! Nie, my nie umiemy być swobodni –jesteśmy tylko ludźmi i to właśnie jest dla nas największym ograniczeniem – człowieczeństwo…Gdybyśmy byli jak dzikie zwierzęta; wtedy tak, zgoda – nie istniałoby nic droższego od wolności, ale jesteśmy tym czym jesteśmy, z własnej woli i z woli Bogów, których przywiędliśmy do istnienia, jedynie po to, aby obarczyć winą za niepowodzenia. Bogowie są nam potrzebni – właśnie dla tego, aby ich obwiniać. Nie, kolego w ludzkim świecie nie ma prawdziwej swobody. Dlatego ciągle się buntujemy, dlatego walą się trony i spadają głowy. Dla nas najważniejszy jest trup i jego czerep na patyku, to pozwala nam czuć się wyjątkowo. Głowa znienawidzonego oprawcy była, jest i będzie symbolem – a raczej totemem – zwycięstwa. Bo nie przestrogą, gdyby to miało być prawdą – mówię o przestrodze – po pierwszej nie wybuchłby kolejne rewolucje. Ale my się nie uczymy, nam potrzeba więcej i więcej. Zbieramy głowy tyranów jak kolorowe paciorki i czujemy się coraz lepsi, coraz bardziej szlachetni, bardziej wolni. Ale wolność jest nienasycona – poczekaj, a jurto pokażą nam nowy łeb i pouczą: widzicie? Tak kończą zbrodniarze! Więc pytam: kim są ci którzy trzymają patyk?"