- Aga K.
"Domy pisarzy" Marzena Mróz-Bajon

tytuł: "Domy pisarzy"
autor: Marzena Mróz-Bajon
data wydania: 2021-07-07
wydawca: Wydawnictwo Marginesy
liczba stron: 320
ISBN: 978-83-66863-28-6
"Co można wyczytać z miejsca narodzin niezwykłego człowieka?"
Domy pisarzy" to książka nietuzinkowa, tak naprawdę trudno określić, do jakiego gatunku można by ją zaliczyć. Znajdziemy w niej wspomnienia z podróży, trochę reporterskiego drygu, ale i też nieco poetyckości i literackości. Styl autorki jest piękny, dopracowany, zdania płynne i rozbudowane, napisane z dbałością o polszczyznę i z literackim zacięciem.
Książka ta opowiada o podróżach, trochę sentymentalnych, czasem bardzo dobrze zaplanowanych, czasami trochę przypadkowych, wiodących w miejsca związane z kilkoma znanymi i mniej znanymi pisarzami, poetami, artystami. Zwiedzamy w niej wraz z autorką domy tych twórców, czasem zaglądamy też do gabinetów czy sypialni, odwiedzamy okolice ich domostw, mieszkań, podążamy drogami ich spacerów, spotykamy ludzi, którzy ich znali, albo dla których ci twórcy są ważni. Widzimy też i inne miejsca, które odwiedziła autorka, a które były dla niej w jakiś sposób znaczące dla niej samej.
Pani Mróz-Bajon zabiera nas w podróż na Litwę, do Egiptu, Indii, Stanów Zjednoczonych, Kolumbii, Włoch, Rosji, Francji, Peru, Szwecji, Japonii... Czasem widzi i opisuje mnóstwo ciekawych rzeczy związanych z pisarzami, których miejsca zamieszkania odwiedziła, czasem rozdziały są krótkie i zwięzłe. Za każdym jednak razem widać jak starannie dobiera słowa, żeby opowiedzieć, o tym co widziała, co czuła, jakie miała przemyślenia związane z danym miejscem.
"Czy widok z okna domu rodzinnego może zdeterminować nasz los? Jaki wpływ ma na nas miejsce, w którym spędzamy radosne lub trudne dzieciństwo?"
Wbrew pozorom, autorka nie skupia się w swojej pracy tylko na tych wyżej wypisanych pytaniach, ale też szuka czegoś więcej - śladów tych pisarzy, ich inspiracji, tego, co po nich zostało, korelacji pomiędzy miejscem, w jakich tworzyli a ich twórczością, ale też opowiada o swoich próbach ich poznania i zrozumienia. Czasem widać to wszystko bardzo, jak w miejscowości Aracataca, miejscu urodzenia Gabriela Garcii Marqueza, które pojawia się w jego twórczości, czasem autorka dostrzega jedynie lekkie inspiracje, jak widok z okna na gwarną aleksandryjską ulicę, który kojąco wpływał na Konstandinosa Kawafisa, o czym mówił w swoim wierszu.
Autorka czasami oddaje też głos samym pisarzom, których domy odwiedza - cytuje ich słowa i myśli, związane z ich miejscami na ziemi, albo też po prostu w jakiś sposób ważne. Książka wzbogacona jest również o fotografie wykonane przez panią Mróz-Bajon w czasie jej podróży, również nieoczywiste, nawet nieco artystyczne, pokazujące nie tylko miejsca, o których opowiada, ale po prostu to, co autorka widziała.
"Domy pisarzy" to bardzo nieoczywista opowieść, nieco poetycka, płynna, lekka, taka, która porywa w nieznane. To książka pełna ciekawostek, wartych uwagi przemyśleń, przybliżająca nam nieco opisywanych pisarzy poprzez opowiedzenie o miejscach z nimi powiązanych - czy to ich domach, mieszkaniach, wynajętych kątach, miejscach urodzenia i pracy, czy chociażby okolicach, po których spacerowali. To publikacja, którą charakteryzuje zaskakujący pomysł oraz dobre i ciekawe wykonanie. Naprawdę warto ją poznać!